De paardenvoet is een complex samenspel van botten, gewrichten, banden en pezen die samen zorgen voor stabiliteit, schokdemping en beweeglijkheid. Eén van de minder opvallende, maar uiterst belangrijke onderdelen zijn de collateraalbanden (ook wel zijbanden genoemd). Deze kleine, maar sterke bindweefselstructuren spelen een cruciale rol in de stabiliteit van de gewrichten in de hoef.
De collateraalbanden zijn stevige, vezelrijke banden van bindweefsel die zich aan weerszijden van een gewricht bevinden. Ze verbinden de botstukken met elkaar en voorkomen dat het gewricht zijdelings uitwijkt.
In de paardenvoet komen collateraalbanden voor bij verschillende gewrichten, waaronder:
Met name de collateraalbanden van het hoefgewricht (de collateraalbanden van het hoefbeen) zijn bekend vanwege hun gevoeligheid voor overbelasting en blessures.
De collateraalbanden lopen langs de binnen- en buitenzijde van het gewricht. Ze starten aan de onderzijde van het kroonbeen en hechten aan op het hoefbeen en deels op het straalbeen.
Door hun ligging zijn ze moeilijk te zien of te voelen van buitenaf — hun bestaan wordt vooral duidelijk op MRI- of echobeelden.
De banden bestaan uit parallel verlopende collageenvezels, wat hen sterk maakt in de richting van trekkracht, maar kwetsbaar bij draaibewegingen of ongelijke belasting.
De hoofdfunctie van de collateraalbanden is het stabiliseren van het gewricht tijdens beweging. Ze voorkomen dat het hoefgewricht te veel naar binnen of buiten kantelt en zorgen voor een soepel, gecontroleerd bewegingsverloop bij elke stap.
Bij het landen van de hoef worden enorme krachten opgevangen. De collateraalbanden helpen om deze krachten gelijkmatig te verdelen en te voorkomen dat het gewricht scheef belast wordt.
Wanneer één van deze banden beschadigd raakt, kan het paard al snel kreupel lopen of ongelijke belasting in de hoef laten zien.
Blessures aan de collateraalbanden van de hoef komen vaker voor dan men denkt, vooral bij sportpaarden die veel wendingen en draaibewegingen maken, zoals in de dressuur of springdiscipline.
De meest voorkomende oorzaken zijn:
Diagnose gebeurt meestal via MRI of echografie, omdat de banden diep in de hoef liggen.
Het herstel van een collateraalbandblessure kan langdurig zijn — van enkele maanden tot soms meer dan een jaar, afhankelijk van de ernst.
Belangrijkste pijlers van behandeling zijn:
1. Rust en gecontroleerde beweging
2. Correctie van hoefbalans
3. Fysiotherapeutische ondersteuning
4. Eventueel aanvullende therapieën
Preventie is bij collateraalbandproblemen minstens zo belangrijk als behandeling.
Let op de volgende punten:
De collateraalbanden in de paardenvoet zijn kleine, maar cruciale structuren die stabiliteit en correcte beweging mogelijk maken. Blessures aan deze banden vragen om zorgvuldige diagnose, langdurig herstel en een integrale aanpak waarin rust, correcte hoefbalans en ondersteunende therapie — zoals PEMF — samen zorgen voor het beste resultaat.
Door tijdig aandacht te besteden aan hoefverzorging en training kun je veel van deze problemen voorkomen en houd je je paard gezond, sterk en in balans.