Hoefbevangenheid-bij-paarden

Hoefbevangenheid bij paarden is een aandoening die plotseling kan optreden en helaas zeer regelmatig voorkomt. Hoewel deze aandoening niet volledig voorkomen kan worden, zijn er wel een aantal tips waarmee je de kans op hoefbevangenheid bij jouw paard aanzienlijk kunt verkleinen. 

Wat is hoefbevangenheid bij paarden?

Om te begrijpen hoe hoefbevangenheid kan worden voorkomen, herkend en genezen is het belangrijk te weten wat het nu precies inhoudt. Hoefbevangenheid bij paarden is in feite een ontsteking binnen in de hoef. Om precies te zijn concentreert de ontsteking zich in de zogeheten hoeflamellen, die de hoefwand en het hoefbeen verbinden. De ontsteking kan er voor zorgen dat deze verbinding, die normaal gesproken zorgt dat alles op zijn plek blijft, wordt verbroken. Hierdoor kan het hoefbeen loskomen van de hoefwand en inzakken of roteren. Deze verplaatsing van hoefbeen, de eventuele koorts en zwelling zorgen voor veel pijn en ongemak bij jouw paard of pony. Zwelling en warmte zijn echter niet de enige symptomen van hoefbevangenheid. 

Wat zijn de symptomen van hoefbevangenheid bij mijn paard?

Zoals bij iedere ontsteking kunnen plaatselijke warmte, zwelling en koorts een duidelijke aanwijzing zijn. Echter zijn deze drie symptomen niet het enige waar je op kunt letten wanneer je probeert te achterhalen of jouw paard hoefbevangen is. 

Naast het checken van plaatselijke warmte, zwelling en gevoeligheid, kun je aan de stand en (gebrek aan) beweging van jouw paard het beste zien of deze lijdt aan hoefbevangenheid. Logischerwijs probeert jouw paard de pijn zo veel mogelijk te verlichten. Bij hoefbevangenheid zal jouw paard moeilijk lopen of niet willen lopen en veel liggen. Daarbij zal het paard het aangedane been zo veel mogelijk proberen te ontlasten door de achterbenen overdreven ver onder het lichaam te plaatsen. De hoef waarin de ontsteking plaatsvindt, zal zo ver mogelijk naar voren worden gezet, wat er uitziet alsof het paard zich, net als een hond dit soms doet, uitrekt.

Opgesomd kun je letten op het volgende:

• Warme hoeven en plaatselijke zwelling (van de kroonrand);
• Slecht of niet bewegen; 
• Veel liggen of zelfs niet omhoog kunnen komen;
• De stretchhouding, waarbij het paard zijn achterbenen onder het lichaam plaatst;
• Koorts, zweten en zichtbaar ongemak.

Niet alle symptomen zijn zo duidelijk als de kenmerken in het rijtje hierboven. Zoals bij alle aandoeningen is het van belang jouw paard in het algemeen goed in de gaten te houden. Merk je dat jouw paard zichzelf eerder naar de berm stuurt, om hier te lopen in plaats van op het asfalt, dan kan dit al wijzen op beginnende hoefbevangenheid. 

Natuurlijk is het fijner als je deze zorgen iets meer kunt loslaten door te weten wat de oorzaken van hoefbevangenheid zijn en hierdoor de aandoening kunt voorkomen in plaats van te herkennen en behandelen. Er zijn dan ook een aantal oorzaken waarmee je preventief rekening kunt houden. 

De 3 belangrijkste oorzaken van hoefbevangenheid 

Hoefbevangenheid wordt vaak veroorzaakt door zaken die verder van de hoef afliggen dan je zou denken. Zo is voeding een grote boosdoener als het gaat om het oplopen van hoefbevangenheid en heeft ook het hormoonhuishouden van jouw paard grote invloed. 

Verkeerd dieet

Zoals bij alles is een teveel aan bepaalde voedingsstoffen nooit goed. Te veel suikers, zetmeel of koolhydraten zullen de lichaamsbalans van jouw paard verstoren. Dit betekent niet dat je jouw paard nooit meer een appeltje kunt voeren, maar voornamelijk (te veel) voorjaarsgras heeft grote impact. Wees dus voorzichtig met het opbouwen van weide-uren, om te voorkomen dat jouw paard in een korte tijd te veel suikerrijk voorjaarsgras eet. 

PPID 

PPID (Pituitary Pars Intermedia Dysfunction) ook wel syndroom van Cushing genoemd, omschrijft een aandoening in het hormoonhuishouden. Deze verstoring in de hypofyse veroorzaakt een overschot aan hormonen, waardoor jouw paard hormonaal uit balans raakt. Met alle gevolgen, waaronder mogelijk hoefbevangenheid, van dien. 

EMS

Equine Metabool Syndroom (EMS) is een van de meest voorkomende endocriene aandoeningen bij paarden. Door een ontregeling in de insuline balans ontstaat ook op deze manier een te hoog suikergehalte. Met een hoger risico op overgewicht en hoefbevangenheid als gevolg. 

Naast deze 3 hoofdzaken zijn er natuurlijk meer redenen voor het ontstaan van hoefbevangenheid. Zo kunnen ontstekingen in de baarmoeder een rol spelen, zal langdurig medicijngebruik dusdanige schade aanrichten waardoor meer kans is op hoefbevangenheid en kan het onderhoud van de hoef zelf ook een groot verschil maken. 

Ondanks dat je let op het dieet van jouw dier en hem/haar goed verzorgt, kan hoefbevangenheid toch zomaar om de hoek komen kijken. Heb je de aandoening geconstateerd en overlegd met jouw dierenarts, dan zijn er een aantal dingen die waarschijnlijk in de behandeling terug gaan komen. Zoals bij alle aandoeningen zal snel en juist handelen er voor zorgen dat jouw paard weer snel de oude kan zijn. 

Behandeling hoefbevangenheid paarden 

Je hebt hoefbevangenheid geconstateerd en laten bevestigen door jouw dierenarts. Tijd om jouw paard van zijn lijdensweg af te helpen. 

Allereerst is het belangrijk dat je geen krachtvoer meer geeft en je jouw paard niet meer in de wei laat. Je wil het suikergehalte omlaag brengen en dus is dit de enige manier om hier zeker van te zijn. In plaats daarvan kun je stengelig hooi voeren. Door hooi 30-60 minuten te weken in water kun je het suikergehalte wat hier eventueel nog in zit aanzienlijk verlagen. 

Naast de direct actie die je kunt ondernemen door jouw paard voedsel met een hoog suikergehalte te ontzeggen, is het ook van belang in samenwerking met jouw dierenarts verder te onderzoeken. Röntgenfoto's zullen namelijk de ernst van de hoefbevangenheid aantonen en een bloedonderzoek zal meer uitwijzen over de stofwisseling van jouw paard. Op basis van deze gegevens kun je (in samenwerking met jouw hoefsmid) een passend beslag aan laten meten en het dieet op de juiste manier aanpassen. 

Ondanks de oorzaak die gevonden wordt, blijft de pijn bij jouw paard zich in het probleemgebied bestaan. Het is dus van belang dat je de hoeven spoelt met koud water en zorgt voor een droge, schone stal met voldoende bodembedekking en plaats om te liggen. Om de genezing te bevorderen en pijn te verminderen, kun je naast pijnstilling en de juiste verzorging kiezen voor magneettherapie. Door middel van een speciale hoofpad wordt in slechts 30 minuten de doorbloeding en stofwisseling verbeterd. 

Zoals bij iedere aandoening is het vroegtijdig herkennen ervan cruciaal. Liever nog voorkom je natuurlijk dat jouw paard met soortgelijke aandoeningen te maken krijgt. Voor de algemene gezondheid en om het risico op hoefbevangenheid te beperken, zijn er een aantal maatregelen die je kunt nemen. 

Hoe kan ik hoefbevangenheid bij mijn paard voorkomen?

De hoofdoorzaak van hoefbevangenheid is verkeerde voeding. Onderzoek dus welke voeding aansluit bij de behoeften van jouw paard en zorg er voor dat het aantal uren in de wei wordt opgebouwd. Wil je jouw paard wel frisse lucht geven? Kies dan bijvoorbeeld regelmatiger voor een paddock met zand of schaf een graasmasker aan om het eten van te veel voorjaarsgras te voorkomen. 

Opgesomd kun je het volgende toepassen, om hoefbevangenheid zo ver mogelijk te voorkomen: 

• Zorg voor een voedingsplan dat past bij jouw paard. 
• Wees voorzichtig met suikerrijk voedsel, zoals krachtvoer. 
• Bouw weide-uren op, voornamelijk in het voorjaar in verband met suikerrijk voorjaarsgras.
• Neem de grootste trek weg, door je paard ruwvoer te geven, voordat hij naar de wei gaat. 
• Zet je paard enkel in de wei wanneer het fructaan gehalte in het gras nog laag is. 
• Onderzoek supplementen die een gezonde suikerstofwisseling bevorderen.
• Wees bij een merrie extra alert op het afkomen van de nageboorte na de bevalling. 

Ondanks dat hoefbevangenheid en andere aandoeningen nooit geheel voorkomen kunnen worden, kun je de kans hierop dus wel aanzienlijk verkleinen. Ook magneetveldtherapie kan hierin een groot aandeel hebben. Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over hoefbevangenheid neem dan contact met ons op, we helpen je graag verder met passend advies.